Praca z dzieckiem autystycznym- początek drogi. Warsztat praktyczny

             Szkolenie w Krakowie poprowadziła mgr Agnieszka Bala- logopeda, specjalista surdologopedii, pedagog specjalny, terapeuta zaburzeń rozwojowych, nauczyciel wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego, specjalista Symultaniczno-Sekwencyjnej  Nauki Czytania® Jagody Cieszyńskiej. Przez 16 lat zajmowała się dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi. W poradni Psychologiczno-pedagogicznej w Rabce-Zdroju prowadzi gabinet Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka. Zajmuje się terapią dzieci z wadą słuchu, autyzmem, alalią oraz dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Współpracuje z Zespołem Diagnozy i Terapii Języka w Krakowie. 

            Autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwojowym, które ingeruje od wewnątrz
w całą osobowość człowieka. Oznacza to, że nieprawidłowości  rozwoju widoczne są w tak ważnych sferach rozwoju jak język, komunikacja, kompetencje społeczne, rozwój emocjonalny, poznawczy oraz ruchowy. Pierwsze objawy widoczne są nawet u niemowląt, a pełen obraz zaburzenia widoczny jest często przed ukończeniem 3 roku życia. Zaburzenie to, wbrew obiegowej opinii, nie występuje wyłącznie w okresie dzieciństwa, choć wtedy jest najczęściej diagnozowane.

Każde dziecko z autyzmem jest inne, a nieprawidłowości oraz ich stopień natężenia w poszczególnych sferach jest specyficzny u poszczególnych dzieci. Wcześnie podjęta terapia skupiająca się na kształtowaniu umiejętności dziecka, których rozwój nie przebiega prawidłowo, umożliwia oraz ułatwia integrację  dziecka w grupie rówieśniczej oraz funkcjonowanie w codziennym jego życiu.

Każda metoda terapeutyczna jest dobra, przynosi efekty, o ile jest stosowana w odpowiednich warunkach i jest adekwatna do możliwości dziecka. Najważniejsze jest, by terapia była zaplanowana.

            Na szkoleniu „Praca z dzieckiem autystycznym- początek drogi. Warsztat praktyczny” zaprezentowana  została  jedna z metod terapeutycznych  stosowanych w terapii autyzmu- Metoda Krakowska.

            Metoda Krakowska jest programem terapii dzieci z różnymi zaburzeniami zarówno rozwojowymi, jak i genetycznymi. Terapia prowadzona metodą krakowską  jest terapią neurobiologiczną. Przeznaczona jest dla dzieci niemówiących lub posługujących się własnym kodem językowym, dla dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera, dla dzieci z implantem ślimakowym, zespołem Downa oraz innymi zaburzeniami rozwoju.

Twórczyniami metody są siostry – Elżbieta Wianecka i Jagoda Cieszyńska –które opracowały kompleksowy program terapeutyczny dla dzieci, których rozwój nie przebiega prawidłowo. Metoda szczyci się wieloletnim doświadczeniem, a instytucjonalnie związana jest z Katedrą Logopedii w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie oraz Zespołem Diagnozy i Terapii Języka  .

            Zaprezentowana na szkoleniu metoda opiera się na zjawisku neuroplastyczności  mózgu dziecka, czyli zmianie funkcji mózgowych w wyniku nowych doświadczeń. Terapia neurobiologiczna zakłada, że żadna z funkcji mózgowych nie jest aktywna w izolacji i tylko wielozmysłowa stymulacja może przynieść wymierne efekty.

            Podstawowym założeniem metody jest dotarcie do dziecka poprzez stymulację językową, a jeśli jest to niemożliwe – poprzez wykształcenie alternatywnej formy komunikacji (pismo), która ma prowadzić do wzbudzenia w dziecku potrzeby i chęci mowy.

            Metoda krakowska to nie jest całościowa terapia autyzmu. To terapia dla dzieci z zaburzeniami komunikacji językowej, do których dzieci autystyczne należą. Rozwija mowę dzieci, system językowy i wszystkie sfery intelektualne dziecka. Najczęściej wraz z rozwojem tego wszystkiego poprawia się ogólne funkcjonowanie dzieci. Ale nad nauką takich sprawności jak np.  zakładanie butów, mycie rąk, korzystania z toalety czy ubierania się pracują w domu rodzice.

            Metoda Krakowska to nie tylko stymulacja mowy oraz nauka czytania i pisania. Program terapeutyczny obejmuje całe spektrum zagadnień związanych z rozwojem dziecka, jednak nie jest on tak mocno uwypuklony jak uprzednio wspomniane umiejętności komunikacji.

Terapia dzieci zagrożonych autyzmem obejmuje ćwiczenia:

• Słuchowe
• Wzrokowe
• Węchowe, smakowe, dotykowe
• Umiejętności  zabawy
• Funkcji lewej półkuli mózgu
• Zachowań społecznych
• Motoryki
• Pamięci
• Kategoryzacji i myślenia przyczynowo- skutkowego
• Systemu językowego

Literatura:

Cieszyńska J., Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych, Kraków 2011

Cieszyńska J., Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci, Kraków 2013